Waarom horizontale ontwikkeling in deze tijd niet voldoende is

We staan in deze tijd voor gigantische uitdagingen. Er zijn door de Verenigde Naties zeventien Duurzame Ontwikkeldoelen gesteld om van de wereld een betere plek te maken in 2030. Voorbeelden hiervan zijn *Klimaatactie en *Geen armoede. Veel mensen kunnen zich vinden in deze mooie doelen. Waarom is het realiseren ervan dan toch zo moeilijk? De problemen die implementatie van deze doelen in de weg staan worden niet veroorzaakt door een kenniskloof maar een kloof tussen weten en doen oftewel een kloof tussen ons bewustzijn en ons handelen. Dit stelt Otto Scharmer in zijn leergang ‘Leading from the emerging future’ waar momenteel wereldwijd meer dan 10.000 mensen aan deelnemen.

Wat is dat, verticale ontwikkeling in organisaties?

‘We proberen een probleem op niveau 4 op te lossen met een systeem dat draait op niveau 1, 2 of 3’ zegt Scharmer. Einstein stelde al dat je problemen niet met het zelfde niveau van bewustzijn en denken kunt oplossen als waarmee ze zijn veroorzaakt. Voor complexe uitdagingen is het toevoegen van kennis, vaardigheden en competenties aan medewerkers en organisaties alleen niet voldoende. Dat is horizontale ontwikkeling. Je voegt als het ware een app toe terwijl er een upgrade van het hele systeem nodig is.

Het vermogen om het gehele systeem te zien en om met disrupties om te gaan vraagt om ontwikkeling van een ander denkvermogen. Het gaat niet zozeer over wat je denkt maar meer over hoe je denkt. Dat is verticale ontwikkeling. Dit gaat over het durven instappen in situaties en dat op alle niveaus. Dat vraagt om het verleden los te laten en de toekomst op te laten komen.

De behoeften van leiders

De VUCA-wereld (volatile, Uncertain, Complex en Ambiguous) is realiteit. Sociale en economische onvoorspelbaarheid maken dat we steeds vaker deze vraag van organisaties krijgen: help ons om onze mensen en teams te ontwikkelen naar niveau 4. Dit niveau betreft het vermogen om continue aanpassing, groei en ontwikkeling in te bedden in de organisatie.
Een belangrijke sleutel daartoe is het creëren van een omgeving waarin een medewerker in zijn of haar hoogste potentieel kan stappen en bijdraagt vanuit zijn of haar specifieke talent. Dit vraagt dat naar het systeem als geheel gekeken wordt en van leiders de bereidheid om zichzelf mee te nemen in de verandering.

Drie tips om verticaal ontwikkelen te bevorderen

1. Word een blackbelt in luisteren met een open mind en een open hart: Luisteren om te begrijpen, te kennen en te weten hoe het collectief het best kan worden geactiveerd.
2. Draai de vlam omhoog: zorg voor helderheid over de gezamenlijke ‘purpose’.
   Kies een purpose die raakt in het hart want daar zit de energie van mensen.
   Waar kom je zelf je bed voor uit, waarom koos je voor dit vak, voor deze rol en deze organisatie?
3. Doe de discussie wat vaker in de ban: Een verzameling individuen die meningen ventileren en elkaar proberen te overtuigen leidt zelden tot een bevredigende uitkomst. Kies in plaats daarvan voor de dialoog en ga gezamenlijk op zoek naar de beste oplossing omtrent een vraagstuk. Probeer het volgende eens uit: maak iemand eigenaar van zijn agendapunt en stel het doel vast. Voer vragenrondes en reactierondes in en laat de eigenaar uiteindelijk zelf beslissen.

Note:
Een volledig overzicht van de 17 Duurzame Ontwikkeldoelen van de Verenigde Naties kan gevonden worden op  https://sdgs.un.org/goals.